چگونگی برق و آثار آن
برق در همه جا حتی در بدن انسان نیز وجود دارد زمانی برق در صنعت مورد استفاده
قرار می گیرد که بصورت الکتریسته جاری باشد هیچگاه برق بچشم دیده نمی شود . چون
سرعت آن (حرکت الکترون ها) فوق العاده زیاد است. بنابراین از آثار آن پی به وجودش
می بریم . مانند روشن شدن یک چراغ یا گرم شدن یک اتو که روشنایی چراغ و گرمائی اطو
وجود برق را به ما می شناساند. سرعت جریان برق تقریباً برابر است با سرعت نور و
معادل است با 156000 مایل در ثانیه که هر مایل مساوی با 1760 یارد است.
انواع الکتریسته :
1- الکتریسته ساکن 2- الکتریسته جاری
الکتریسیته ساکن ، الکتریسیته ای است که در اثر مالش یا اصطکاک بوجود می آید
مانند برخورد ابرها وکشیدن شانه بر سر.
الکتریسته جاری ،الکتریسیته ای است که ا زحرکت الکترونها از قطبی به قطب دیگر
بوجود می آید مانند برق باطری یا مولد.
تعریف مدار و انواع آن :
هرگاه جریان برقی از نقطه ای شروع بحرکت کند و مجدداً به همان نقطه بگردد تشکیل
یک مدار داده است که به آن مدار ساده گویند. مدار بر دو نوع است ،مدار باز یا ناقص
و مداربسته یا کامل .
مدار باز OPEN CIRCUIT : هرگاه جریان برق ا زنقطه ای شروع بحرکت کند ولی بهمان
نقطه برنگردد آنرا مدار باز گویند مانند سیم کشی یک چراغ .
مدار بسته SHOT CIRCUIT : هرگاه جریان برق ا زنقطه ای حرکت کند و باز به همان
نقطه برگردد آنرا مدار بسته یا کامل گویند.
فرکانس :
تعدا تناوب را در واحد زمان فرکانس گویند . مثلاً وقتی که می گویند فرکانس 50
سیکل است یعنی در هر ثانیه 50 مرتبه جریان برق تغییر جهت می دهد و فرکانس یا ولتاژ
هم نیز دارای رابطه ای می باشند چون ولتاژ شرکت نفت که 250 می باشد فرکانس آن 50
است ولی در برق آمریکا که ولتاژ 110 می باشد فرکانس آنن 60 می باشد و فرکانس
را با فرکانس سنج یا اسلسکوپ (OSOLOSCOP) اندازه می گیرند.
فرق جریان AC و
DC چیست ؟
جریان AC متناوب و قابل کم و زیاد شدن می باشد و دارای فرکانس نیز است ولی
جریان DC مستقیم است و فرکانس ندارد ،بهمین علت برق مصرفی یک شهر ACو متناوب
است.
هادی و عایق
هر جسمی که جریان الکتریسیته به آسانی ا زآن عبور نماید هادی الکتریسیته می باشد
و مهمترین آنها عبارتند ا زطلای سفید- نقره – مس – آلومینیوم – آهن و هر جسمی که
مانع عبور جریان برق شود عایق نامند و مهمترین آنها عبارتند از هوا – چوب خشک –
کاغذ – روغن – شیشه – میکا. این عایقها معمولاً هر کدام درجای مناسبی و مخصوص مصرف
می شوند. مثلاً میکا در جاهای که حرارت زیاد است و چوب در جائی که حرارت وجود
ندارد.
قوانین اهم : ولت – اهم
– آمپر
قوانین اهم درباره ولت – اهم و آمپر بحث می نماید که بترتیب زیر می باشند. :
تعریف ولت : ولت واحد اختلاف سطح می باشد. واحد اختلاف سطح دو
سرسیم که اگر شدت جریان آن یک آمپر و مقاومتش یک اهم باشد نیروی محرکه الکتریکی دو
سرسیم برابر یک ولت خواهد بود و آنرا بحرف V نشان می دهند.
تعریف آمپر : آمپر واحد شدت جریان است و اگر اختلاف سطح دو
سرسیمی برابر یک ولت و مقاومت آن یک اهم باشد شدت جریانی که از آن عبور می نماید یک
آمپر است و آنرا بحرف I نشان می دهند.
منظور از بکار بردن فیوزها با کاشی جدید محصور شده چیست ؟
اولاً عایق خوبی است . ثانیاً دیرتر حرارت می گیرد. ثالثاً‌جرقه از خود بیرون
نمی دهد.
اگر فیوز ضعیفی در جعبه اصلی فیوز برق قرار داده شود چه اشکالی دارد؟
اگر فیوز ضعیف تر است قدرت دستگاه مورد مصرف در اثر عبور جریان بیش از حد فیوز
قطع می شود.
قبل از تعویض فیوز سوخته چه باید کرد؟
اولاً‌مدار و ادوات را آزمایش می کنیم که معمول گردد اتصالی نیست سپس باندازه
آمپر مجاز فیوز را انتخاب نموده و پس ا زآزمایش آنرا نصب می کنیم.
اگر در موقع تعویض فیوز سوخته مجددا ً‌فیوز بسوزد علت چیست ؟
دستگاه آمپر بیشتری می کشد که علت دارد .
مدار اتصالی است .
درجعبه تقسیم یا فیوزها اتصالی است یا لوکانکشن می باشد.
بریکرباکس چیست ؟ Breaker Box
جعبه کلیدهای خود کاریست که بطور اتوماتیک قطع می شود روی آمپرهای معینی میزان
شده است .
موارد استفاده بریکرباکس کجاست ؟
در ادارات و بیمارستانها و باشگاهها و منازل می باشند.
چه امتیازی بریکرباکس بر جعبه فیوز دارد؟
بریکرباکس بطور خود کار کار می کنند که اگر جریانی بیش از آن عبور کند بطور
اتوماتیک قطع می شود. در صورتیکه فیوز بیش از حد معمول باشد ایجاد خطر و آتش سوزی
می نماید.
علت ا زکار افتادن تریپ مکرر بریکرباکس و قطع در مدار برق چیست ؟ در این موقع
شما کجا را بازرسی می کنید؟
علت اتصالی د رمدار یا ادوات یا سوختگی آنهاست ، در این موقع ابتدا مدار و سپس
ادوات را بازرسی می کنیم.
خاصیت روغن در کابل چیست ؟
برای جلوگیری از فرسوده شدن عایق کابلها و همچنین خنک نگهداشتن کابل بکار می
رود . سه فاز درکابلها چگونه مشخص می شود؟
درکابلهای روغنی از شماره های 0- 1-2-3 استفاده می شود که شماره 1 تا 3 فازها و
سیم منفی می باشد ولی در کابلهای پلاستیکی p.v.c به وسیله رنگهای قرمز – آبی – زرد
– فاز سیاه منفی می باشد. اول روی آن ماسه ریخته بعد روی کابل قالب می
گذارند و سپس خاک روی آن می ریزند.
وقتی کابل در مسیر کانال انداخته شده با چه چیزی آنرا می پوشانند؟
اول روی آن ماسه ریخته بعد روی کابل قالب می گذارند و سپس خاک روی آن می
ریزند.
اگر روی طناب اسید ریخته شود چکار باید کرد؟
طناب را دور انداخته از طناب جدید استفاده می کنیم.
انواع نقره ها را نام ببرید :
1- پنما اینسولیز برای ولتژهای قوی و صنعت.
2- شکل اینسولیز برای ولتاژهای قوی و صنعت.
3- ساس پن شن اینسولیز برای ولتاژهای بالا .
بک آرام Back Arm و کراس آرم Cross Arm چه هستند؟
براکتهایی هستند که روی عمودهای برق نصب می گردند و برای نگهداری سیمهای هوایی
از آن استفاده می شود.
Jumper چیست و در کجا مورد استفاده است ؟
واسطه رشته های کابل به سیم هوائی چمپر نام دارد که روی عمودهای برق جهت وصل سر
کابل به سیمهای هوایی صورت می گیرد.
Jumper بچند طریق صورت می گیرد؟
به دو طریق : ولتاژ پایین چون سیمها نازک است آنها را در
سیمهای هوائی میپیچند. 2- در ولتاژهای قوی بوسیله Bolt . U سه سیمهای هوائی پیچ و
مهره می کنند که باید کاملاً‌محکم شود.
انواع عمودهای برق را بنویسید :
جهت فشار ضعیف One Pole جهت فشار قوی و ضعیف H.Pole
جهت فشار قوی Tower . Pole جهت سرکابلها Terminal . Pole
بوسیله چه چیزهایی عمود های برق را محکم نگاه می دارند؟
بوسیله آرمراستیک Armer Steek
بوسیله استی وایر Stay Wire
در موقع بالا رفتن از عمود برق از چه وسائلی استفاده می کنند؟
از وسائل ایمنی از قبیل کمربند – کلاه – لباس و دستکش ایمنی ، اگر پایه عمود
چوبی بود از کفش مخصوص قلابدار ، کیف مخصوص حمل ابزار ، باید در نظر داشت که حتماً
موقع بالا رفتن دستها کاملاً باید آزاد باشد.
دو نوع از ابزار هایی که درسیم کشی هوایی استفاده می شوند نام ببرید:
درا وایر Draw Wire
تست وایر Test Wire
Pole . Pak چیست ؟
چوب سه تیزه مانندی است که برای تراز نگهداشتن عمودهای چوبی بکار می رود و این
طریق که نوک تیز چوب را در عمود چوبسی فرو می برند و انتهای آنرا در زمین تکیه می
دهند البته از روی Pole Pak استفاده می شود ووقتی کاملاً‌عمود تراز شد پایه آنرا از
پر می کنند.
در سیم کشی هوایی برق کارگرها از ورقه پلاستیکی بنام Ruber – Blueket استفاده می
کنند این ورقه برای چیست ؟
برای جلوگیری از اتصال سیمها استفاده می شود که آنرا روی سیمها می اندازند تا در
ضمن کار بهم نخورد و اتصال پیدا نکند .
نام سه نوار و محل مصرفشان را ذکر کنید.:
1- نوار زرد Yellow Tape برای کابلها .
2- نوار پلاستیکی Plastic Tape برای اتصال کردن سیمها .
3- نوار پارچه ای Cotton Tape برای سولدورها.
سیمهای هوائی را به چند طریق وصل می کنند ، شرح دهید:
وصل شکافدار موازی از کلمپسهایی که دارای شکافهای موازی هستند استفاده می
شود و بدین طریق که سرسیمها را در شکافی از دو طرف قرار داده آنرا بوسیله واشر و
پیچ و مهره محکم می بندند تا سیمها در پلها محکم بسته شوند.
وصل یک تکه : دو سر سیم را بوسیله دستگاه فشار هیدرولیکی بهم فشار می دهند و بعد
بوسیله پیچ و مهره محکم یکدیگر را می بندند.
وصل دو تکه : دو سر سیم را در یک لوله مسی قرار داده و بعد بوسیله دستگاه فشاری
هیدرولیکی آنها را بقدری فشار می دهند تا لوله در سیمها فرو رود.
سرب پشمی Lead Wool که درگلند ها استفاده می شود دارای چه خواصی است؟
1- سرب و کابل و گلند بهم مربوطند.
2- مانع نفوذ آب و خروج قیر از تقسیم می گردد.
3- کابل را در وسط گلند نگاه میدارد.
برای تماس کابل و بدنه گلند با هم از چه سربی استفاده می شود ؟
از سرب پشمی استفاده می شود.
وسیله ای که کابل را به بدنه تقسیم وصل می کند نام ببرید:
گلند نام دارد .
نقطه خنثی در یک ژنراتور چیست ؟
محل اتصال سه ترمینال (سه سریاسه ته بوبینها) نقطه ای بوجود می آید که آنرا نقطه
خنثی یا نقطه ستاره و سیمی که به آن وصل می شود سیم خنثی یا سیم نول نام دارد.
برتری جریان سه فاز چیست ؟
کاهش تعداد خطوط از 6 به 3 یا 4 (در حقیقت برابری یک سیستم سه فازه با سه سیستم
تک فازه).
بهره برداری بسیار ساده از ژنراتور و موتور
از اتصال ستاره در کجا استفاده می شود؟
در موتورهای الکتریکی سه فاز و در سیم پیچی ترانسفورماتورهای شبکه تغذیه 380 و
220 ولت استفاده میشود.
مدار مغناطیسی چیست ؟
مسیر بسته خطوط میدان مغناطیسی را مدار مغناطیسی نامید که با مدار الکتریکی نیز
قابل مقایسه می باشد.
گالوانومتر چیست ؟
یک آمپر متر خیلی حساس است که تا یک هزارم آمپر را نشان میدهد.
ساختمان کلی آلترتورها را نام ببرید از چند قسمت تشکیل شده است.
استاتور ،رتور،حلقه های لغزنده و ذغالها
کارکلکتوری رتورهای مولدهای DC چیست ؟
تبدیل جریان AC به DC
تعداد دوریک موتور به چه عواملی بستگی دارد؟
به تعداد قطبهای موتور فرکانس جریان
به چه علت در روی موتورهای تکفاز قطب کمکی قرار می دهند؟
بعلت اینکه جریان تکفاز میدان دواری بوجود نمی آورد با افزودن قطب کمکی که 90
درجه با قطبهای اصلی اختلاف فاز دارد میدان دوار جهت گردش رتور بوجود می
آورند.
عواملی که در مقاومت موثرند نام ببرید.
جنس ماده ای که از آن ساخته شده است ، طول آن ،سطح مقطع ،درجه حرارت آن در زمان
معین.
انتقال الکترسیته به چه صورتی انجام می گیرد؟
در مرکز تولید ولتاژ را توسط مبدلهای افزاینده بالا برده و توسط خطوط هوائی
انتقال می دهند در انتهای خطوط توسط مبدلهای کاهنده برای مصارف مختلف ولتاژ را
پایین می آورند. بین مبدلهای افزاینده و کاهنده در مسیر خطوط هوایی از مبدلهای قدرت
استفاده می تمایند که ولتاژ را ثابت نگهدارند.
چه فرقی بین جریان AC و DC می باشد.
جریان DC در یک جهت عبور می کند ولی جریان AC در فواصل زمانی معین تغییر جهت می
دهد جریان AC را می توان بسادگی کم و زیاد نمود در صورتیکه در جریان DC این امر
بسادگی امکان پذیر نیست.
جریان متناوب سه فازه چیست ؟
با گردش یک بوبین در یک میدان مغناطیسی ولتاژ متناوبی در آن بوجود می آید حال
هرگاه سه بوبین مشابه که زاویه شان با هم 120 درجه اختلاف داشته و حول محور در یک
میدان مغناطیسی بگردانیم در هر سه بوبین ولتاژ مساوی خلق می شود این ولتاژها هر
کدام از دیگری به اندازه 3/1 پریود عقب تر است (اختلاف فاز) زاویه اختلاف فاز
ولتاژی بوجود م یآید که آنرا ولتاژ فازی می گویند.هر بوبین دو سر دارد و بوبینها
مجموعاً شش سر دارند که انرژی الکتریکی توسط آنها انتقال داده می شود. لازم بتذکر
است که در مولد ها اغلب میدان مغناطیسی متحرک و بوبینها ثابت می باشند.
انواع سیم پیچی موتورهای DC را نام
ببرید.
سری – موازی – مختلط
موارد استفاده برق DC چیست ؟
شارژ باتری ها، آبکاری فلزات ،روشنایی اضطراری
مورد استفاده موتور F.L.P
چیست؟
این نوع موتور در محلهایی استفاده می شود که امکان وجود گاز باشد و ساختمان آن
طوری است که چنانچه جرقه ای در داخل موتور بوجود آید به محیط بیرون ارتباط پیدا
نخواهد کرد و در نتیجه از ایجادآتش سوزی جلوگیری بعمل خواهد آمد.
جریان القائی چیست ؟
هرگاه یک مفتول مسی را در یک میدان مغناطیسی حرکت دهیم درآن جریانی بوجود می آید
که این جریان بستگی داردبه حرکت نسبی بین هادی و میدان مغناطیسی است و هر چه شدت
میدان و سرعت حرکت هادی زیادتر باشد جریان یا ولتاژ بیشتری حاصل می شود این جریان
را جریان القائی گویند ،اساس کار مولد ها ، موتورها و مبدلهای الکتریکی می
باشد.
ضریب قدرت چگونه بدست می آید.
حاصل قسمت توان موثر بر توان ظاهری را ضریب قدرت گویند.
به چه علت کامیتیتور گرم می شود؟
ذغالهای ژنراتور باید طوری روی حلقه آرمیچر قرار گیرند که هنگامی که هیچ گونه
جریانی در حلقه آرمیچر وجود نداشته باشد(حلقه بطور قائم نسبت به میدان مغناطیسی
قرار گیرد)حلقه را اتصال کوتاه نمایند. در نتیجه هیچگونه جرقه ای بوجود نمی آید حال
اگر ذغالها از محل صحیح خود چند درجه حرکت داده شوند آرمیچر را مواقعی اتصال کوتاه
می کند که در آن جریان وجود داشته باشد لذا جرقه تولید شده و باعث گرمی کامیتیتور
می شود.
راه اندازی موتور تکفاز به چه صورتی انجام می گیرد؟
توسط افزودن قطب کمکی که با سیم پیچ اصلی 90 درجه اختلاف فاز دارد میدان
مغناطیسی گردان بوجود می آورد و سری نمودن چک با یک مقاومت با سیم پیچ
راه
انداز.
نقشه موتور سلیپ رینگ را در حالت Start بکشید.
موتور صدا می دهدچند علت دارد؟
بی رینگها خراب شده اند ، د راثر فرسودگی بیرینگها فاصله بین استاتورو رتور کم
شده و با هم تماس دارند . فن موتور با بدنه تماس دارد(شکسته باشد).
موتور لرزش دارد به چه علت است؟
بالانس نبودن موتور ،طراز نبودن موتور با پمپ (یا هر دستگاهی که فن بوسیله آن
موتور گردانده می شود) محکم نبودن پیچهای پایه موتور- محکم نبودن فن موتور- خراب
بودن یاطاقانها .
عمل خازن درموتورهای تکفاز چیست ؟
بالا بردن ضریب قدرت پایه به عبارت زمانی که جریان در جریان متناوب روبه صفر می
رود میدان مغناطیس تضعیف می شود لذا خازن را در مدار قرار می دهند که ضعف میدان
مغناطیس را جبران نماید. بدین ترتیب زمانی که جریان از صفر به ماکزیمم می رسد خازن
شارژ شده و زمانی که ضعیف می شود خازن دشارژ می شود.
تفاوت موتور سلیپ رینگ با موتورهای القایی چیست ؟
موتورهایی که قسمت دوار آنها سیم پیچی نشده باشد در هنگام شروع کار به 5 تا 7
برابر جریان اصلی خود نیاز دارند ولی در موتورهای سلیپ رینگ بعلت سیم پیچ بودن
رتوروسری شدن مقاومت با آن راه اندازی جریان در هنگام Start و Run ثابت است.
درموتور سلیپ رینگ اگر در موقع استارت کلید بالای ذغالها باز باشد چه
اتفاقی می افتد؟
در این صورت شدت جریان القایی رتور به مقاومت نمی رسد . رتور گرم شده و باعث از
بین رفتن موتور می گردد.
موتور سنکرون چه نوع موتوری است ؟
موتور سنکرون تواماً باد و جریان مستقیم و متناوب کار می کنند .بدین معنی که
روتور آن مانند موتورهای القایی سیم پیچی شده و با جریان مستقیم تغذیه می شود. در
عین حال ساختمان روتور آنها از نوع قفس می باشد.هنگامی که موتور را براه می اندازند
هیچ جریانی به روتور داده نمی شود. هنگامی که روتور بحرکت د رآمد جریان مستقیم را
بتدریج درروتور افزایش می دهند و اصولاً موتور سنکرون مانند ژنراتور جریان متناوب
عمل می کند و می توان آنرا بجای مولد بکار برد.
چند نوع بیرینگ (Bearings) در موتورها بکار برده می شوند.
1- Ball Bearing بیرینگهایی که ساچمه های آنها گرد است.
2- ROLLER Bearing بیرنگهاهای ساچمه های آنها استوانه ای است . بیرینگهای
نوع اول در عقب و نوع دوم در جلو موتور بکار برده می شوند.
3- Bush Bering این برینگها در زیر مخزن کوچک روغنی قرار دارد که توسط دو حلقه
برنجی بنام Ring از مخزن روی شاف میریزد تا همیشه بیرینگها را روغنکاری
نماید.
4- Thrust .B این نوع بیرینگ در موتورهای عمودی بکار برده می شود.
اتفاقاتی که باعث خرابی و سوختن پیچ موتور می شوند چه می باشد
؟
1- خرابی یاتاقانها
2- رطوبت کشیدن سیم ها
3- بارزیادتر از حد
4- ضعیف بودن عایق
5- دو فاز کار کردن (در موتورهای سه فازه ).
6- زیاد و کم بودن ولتاژ
C.T نشان دهنده چه می باشد؟
C.T مخفف Current Transformer مبدل جریان می باشد و جهت تغذیه آمپر متر در
جریانهای زیاد است.
چرا باید دو سر مبدلهای شدت جریان را در موقعی که از آنها استفاده نمی شود به هم
وصل نمود .
علت این امر این است که اگر دو سر مبدل جریان را به هم وصل ننمائیم در اثر عبور
جریان از سیم های مدار اصلی ولتاژ زیادی در مبدل القاء می شود برای مثال اگر از یک
مدار ولتاژ 380 بگذرد و دورهای مبدل 40 باشد . ولت 15200 = 40* 380
بین دو سر C.T. ایجاد می شود لذا برای جلوگیری از تولید جرقه و خسارت حتماً
بایستی دو سر مبدل را به هم وصل کرده و نوار پیچی نمود .
حروف M.O.C نشان دهنده چه می باشد
؟
MINIMUM OPERATING CURRENT
حداقل جریانی که دستگاههای قطع کننده (اورلودها) عمل می نمایند معمولاً شدت
جریان کل با اضافه 4/1 کل جریان می باشد .
اورلود کویل چیست ؟
این دستگاه به صورت سری با فازها در کلیدئ وصل می شود و کارش این است که شدت
جریان را در کلید کنترل نماید و چنانچه شدت جریان زیادتر از حد لازم شد قبل از آنکه
به دستگاه خسارتی وارد آید کلید برق دهنده به دستگاه قطع شود .
کارتایم دیفر چیست ؟
میدانیم که آمپر مصرفی موتورها موقع شروع کار 5تا 7 برابر آمپر حالت عادی می
باشد لذا هرگاه بخواهیم موتوری را روشن نمائیم طبعاً این شدت جریان از اورلود
کویلها میگذرد و حوزه مغناطیس شدید در آنها ایجاد نموده و توسط پلانجر کلید را
قطع می نمایند.کارتایم دیفراین است که پلانجرها را در موقع استارت برای مدت
زمان معینی که لازم است موتور دور کامل بگیرد، از بالا آمدن باز دارد ،زمان کارکردن
تایمر دیفر بستگی به بزرگی و کوچکی و سرعت موتور دارد هر چه موتور بزرگتر باشد زمان
تایم دیفر زیادتر است. کار u.v.c یا Under Voltage Coil در کلیدهای روغنی چیست
؟
این کویل از دو فاز کلید توسط دو فیوز و یک Aux.s تغذیه می شود و دو وظیفه بعهده
دارد.
1- آماده سازی مکانیزم کلید جهت کار اندازی
2- قطع کلید هنگامی که افت ولتاژ در دستگاه ایجاد شود و یا اینکه برق قطع
گردد.
تلفات در ترانسفورمر از چه نوع می باشد.؟
تلفات بر دو نوع است :
1- تلفاتی که در سیم پیچها حاصل می شود.
2- تلفاتی که در هسته آهنی حاصل می شود.
هر دوی این تلفات بصورت حرارت ظاهر می گردد.
برای اصلاح کموتاسیون (جرقه زدن ) روی کلکتور چه عملی باید انجام داد؟
تعویض ذغالها و استفاده از ذغالها توصیه شده و مناسب،تغییر دادن محل ذغالها در
جهت حرکت آرمیچر
معمولاً اصلاح ضریب قدرت چه کاری انجام می دهند؟
معمولاً از خازن د رمدار استفاده می نمایند.
ترانسفورمر زیادتر شده و در نتیجه تماس با هوای خارج زودتر خنک می شوند. در روش
دیگر روغن را توسط پمپ مخصوص از داخل در خنک کننده خارجی عبور می دهند تا در اثر
جریان دائمی خنک شود و معمولاً‌از روش اول بیشتر استفاده می گردد.
وسایل حفاظی که روی تراسفورمرهای روغنی سه فاز نصب می شوند نام ببرید؟
1- تانک ذخیره Conservator
2- بوخهلزBuchollz
3- چپقیExplosion pipe
